De reservering van ons vakantie-appartement aan het Markermeer had als extraatje zo’n mega-televisiepakket met 17.000 zenders en de nodige on demand-poeha. Ik heb niets met bingen of hoe dat heet. Laat staan televisie kijken. Die serie-tsunami van tegenwoordig gaat compleet langs me heen. Voor seriejunkies en andere t.v.-verslaafden ben ik beslist de saaiste figuur op aarde. Prima! Ik slaap er niet minder om.
Eén van die 17.000 zenders heette ‘MTV 80s’ die 24/7 videoclips van de jaren 80 uitzond. Je voelt ‘m al aankomen: ik stemde daar elke dag wel even op af. De jaren 70 is mijn favoriete decennium vanwege de progrock, jazzrock en de oer-hardrock, maar het zijn de jaren 80 die ik op leeftijdsbasis bewust meemaakte. De jaren 80-popmuziek was ook in meerdere opzichten anders [synthesizers, joepie!] dan die van de jaren 70. Maar beslist niet minder voortreffelijk.
Fantastisch om naast het prachtige vergezicht over het Markeermeer de dag af te trappen met videoclips uit je jeugd- en tienerjaren. Primitieve clips met korrelige beeldkwaliteit en vaak mono-geluid. Clips met achterhaalde speciale effecten. Clips waarvoor een script werd geschreven en de artiesten uit kostenbesparing de acteursrol kregen. Dat ging soms goed: ‘Thriller’ [Michael Jackson], maar heel vaak ook niet: ‘The Voice’ [Ultravox], ‘A View To A Kill’ [Duran Duran]. In al deze imperfectie schuilt een bepaald soort charme en het is ontspannen kijken. Er werd toen een hoop aan de verbeelding overgelaten. Tegenwoordig is alles tot in de kleinste bits en bytes geperfectioneerd en verloopt veel in ADHD-tempo. Of televisiekijken rustiger is geworden, betwijfel ik.
Andere clips die zoal voorbijkwamen waren: ‘Smalltown Boy’ [Bronski Beat], ‘They Dance Alone’ [Sting], ‘Where Do Broken Hearts Go?’ [Whitney Houston], ‘Once In A Lifetime’ [Talking Heads…geniaal!], en de gecensureerde versie [dus zonder het afgezakte bikini-fragment] van ‘Boys’; de 1987-zomerhit van de hemelse Sabrina. En geen jaren 80 zonder nummers uit de growing up-films van dat decennium: ‘St. Elmo’s Fire’ [John Parr], ‘Don’t You’ [Simple Minds], en ‘Pretty In Pink’ van The Psychedelic Furs. Nooit begrepen waarom dit deprimerend liedje van hypochonders het titelnummer werd van een romantische tienerkomedie. Het net zo goed voor die film geschreven ‘If You Leave’ van OMD verdiende die eer!
Ik zong elk nummer van voor tot achter mee en gaf aan wanneer er een geluidseffect [‘Rockit’-Herbie Hancock] of een solo voorbijkwam. Soms tot ergernis van mijn vrouw die zich afvroeg waarom ik dat wel wist, maar data van verjaardagen en zo niet!
Tussen 20:00uur en 22:00uur was het ‘Rock Time’ met clips van Iron Maiden, Whitesnake, Def Leppard, Dio, Van Halen, maar helaas ook van Mötley Crue, Poison, Twisted Sister, en W.A.S.P. Bands die imbeciele partyrockliedjes koppelden aan een pornosterimago en zodoende de hardrock naar de kloten hielpen. Gelukkig reviseerde Metallica in 1986 het hardrockblazoen met ‘Master Of Puppets’. Die kwam trouwens niet voorbij. Het was ‘One’ waarvoor ik de televisie vier seconden op standje ‘burenruzie’ zette.
Op de ochtend van onze terugreis had ik het geluk nog even ‘Licence To Kill’ te zien. Het allermooiste James Bond-titelnummer, gezongen door Gladys Knight. Even was ik weer dat 15-jarig knaapje wiens hormonen in de bioscoop op hol sloegen zodra Carey Lowell in beeld kwam. Voor mij de aantrekkelijkste Bond-girl ooit! Na de film flitste ik door de stromende regen naar de nabijgelegen platenzaak voor het singletje. Ik was drijfnat bij thuiskomst, maar had het er graag voor over. Ik weet nog dat het een 7inch kwaliteitsvinylsingle was met geen groot, maar een klein gat in het midden. Zoals ‘I’ve Had The Time Of My Life’ van Billy Medley & Jennifer Warnes dat ook had. Of anders gezegd: zoals bijna alle 7inch-singles op het MCA en RCA-label dat hadden. Dit weetje heb ik m’n vrouw maar niet verteld.
Tijdens het clipjes kijken gaf ik mijn gedachten over de jaren 80 de vrije loop. Iedereen met een beetje muziekkennis weet dat in het navolgende decennium de rock- en de elektronische popmuziek uit de jaren 80 werden verketterd. De jaren 90 had als doelstelling dat alles weer puur, rafelig en authentiek moest zijn. Geheel tegen de jaren 80-tendens in van strak, compact, commercieel, hoekig en glossy. De elektronische popmuziek onderging een flinke kwaliteitsverbetering door Autechre, The Orb, Future Sound Of London en William Orbit. Namen die op intelligente wijze teruggrepen naar de progressieve, non-conformistische elektroleer uit de jaren 70. Het was echter de grunge die de doelstelling op bijna genocideachtige wijze bereikte door pers/media mee te zuigen in hun alle-muziek-met-opsmuk-is-teringzooi-dogma.
De revolte van het nieuwe popmuziekgeluid begreep ik. Want hoeveel hairmetal en Stock, Aitken & Waterman-producties kon een mens verdragen? Maar waarom zo agressief dat het dertig jaar zou duren voordat je weer veilig 80s muziek op je smartphone kunt luisteren?
Het antwoord bevindt zich tussen tijdsgeest, streamingdiensten, en TikTok. Fijn zo. Cultuurevolutie is als water: het zoekt zichzelf op de één of andere manier een weg. Een weg die best lang kan zijn. Onze puberdochter zingt tegenwoordig: “…And make a deal with God, and get him to swap our places“. Zelfs wanneer het haar beurt is om de vaatwasser uit te ruimen. Ze draagt oogpotlood a la Kim Wilde en gaat naar school in kapotte jeans. De jaren 80 hadden verdomd veel goeds. Mooi als je eigen vlees en bloed dat dertig jaar later bewijst.
Michel Scheijen
Heerlijk die jaren 80 muziek, zowel de singles als de volledige platen. Zowel de pop als prog, al was die laatste groep minder sterk in kwaliteit. Na de jaren 80 was het voor mij niet meer interessant om radio te luisteren of muziek tv te kijken… Ik luister de eigties nog steeds graag: Queen, Wham, Sade, Kate Bush, The Cure, Doe Maar, PiL, David Bowie, David Sylvian (laatst herontdekt en nu volledig om voor deze dromerige muziek), Talk talk, Tears for fears en nog meer bands die ik vergeten ben… Top artikel.
Hallo Bas,
Bedankt voor je reactie en waardering van het artikel. Doet goed. De jaren 90 vond ik ook qua rockmuziek veel minder. Je had toen wel Dream Theater en andere progmetalbands die doorbraken. Ook de prog beleefde een renaissance met The Flower Kings, Spock’s Beard, Porcupine Tree. Na 2000 haakte ik definitief af met het volgen publieke radiostations als 3FM en NPO Radio 2. Gelukkig hebben we die niet mee zo nodig.
Van David Sylvian kan ik je ‘Gone To Earth’ warm aanbevelen. Dat vind ik zijn beste album. Alle namen die je noemt vind ik top. Sade wat minder, maar beslist niet slecht. Was echt een contrast met de overige popmuziek in die tijd.
Alle goeds,
Michel
De meeste 90’s prog die je noemt, vind ik maar koud of moeilijkdoenerij. Niet zo mijn ding, behalve een aantal albums van Dream Theater). Dan eerder Anglagard 92-94 of Wobbler (vanaf 2005). Gone to Earth van David Sylvian heb ik al geluisterd, die staat op de verlanglijst. Maar Brilliant trees blijft toch magistraal! Ayreon is ook uit de nineties, dat vind ik echt te gek. Een paar keer gezien in de 013. Geweldig, de meeste albums zijn te gek, net als zijn zijprojecten. Ik zag dat je daar ook over geschreven had. Ga ik ook lezen. De groeten
Hallo Bas,
Bedankt voor je tweede reactie. Oh ja, ‘Brilliant Trees’ vergat ik. Stom van me! Een meesterwerk. Met Ayreon had ik twee, drie jaar geleden een interview en ja…ik heb bijna alles van hem. Enkel ‘Alive On Earth’ van Star One mis ik nog. Hopen op een re-release.
Alle goeds,
Michel
Ik denk dat ik vandaag mn Poison albums maar weer eens ga draaien… 🙂
Hey die Marc,
Bedankt voor je reacties. Zeker doen, kerel. Het is mijn beleving van de teloorgang van de hardrock en voor het columnschrijven geldt: altijd overdrijven/chargeren. Maar niet iedereen zal er zoals mij op terugkijken. Trouwens, ‘Every Rose Has It’s Thorn’ is prachtige nummer met een dito tekst. Maar de rest van dat soort hardrock vond ik afschuwelijk. Het is goed dat Metallica toen opkwam.
Alle goeds,
Michel
Hoi Michel, ich han diene tip opjevolgd en dat sjtuk van de 80’r jòare jeleze. Sjun wies te dat besjriefst en och waal e bisje herkenbaár och al bin in va 1961 en woare vuur mich de 70’ties nòch besser qua moeziek. De joare wies du puber woatst bejon vuur mich de tsiet va wèrke, jeld verdeene en trouwe mit mie sjëtsje va ADC ha, ha. dank vuur dinge tserukblik in ding joegend tsiet en moezikale interesse.
Hallo John,
Bedankt voor je fantastische respons in het mooiste en leukste dialect van Limburg. Zo goed geschreven. Beheers jij het Kerkraadse schrift? Respect!
Alle goeds,
Michel
Onderschat de beide 1ste plaatwerken van MC en TS niet muziekvriend.
Das puik spul.
Hallo,
Nee, sorry heb er niets mee! Ik zat vroeger met de billen bij elkaar geknepen als ze bij ‘Monsters Of Rock’ [hardrockprogramma bij Sky Channel, destijds] voorbijkwamen. Maar ieder zijn ding. Trouwens ‘Every Rose Has It’s Thorn’ van Poison vind ik wel een prachtig nummer. Maar dat is ook het enige uit dat ‘sleaze rock’-genre. Of hoe ze dat noemen.
Alle goeds en zoals altijd bedankt voor je reactie,
Michel
Haha, leuk einde van herkenbaar verhaal Michel, opkomst MTV en succes van goede videoclip meegemaakt (geboren in 1960), deel je mening over die vreselijke hardrock/metal bands zoals Motley Crue en Poison, die hebben echt de videoclip misbruikt, zo over the top met alles, brrr. Geef mij maar Mud met Dynamite of The Sweet met Ballroom Blitz, of Status Quo met Roll Over Lay Down, blijft heerlijk en overleeft alles, Toppop bedankt, haha.
Hallo Erik,
Bedankt voor je reactie. De ‘sleazerock’ [zoals bands als Mötley Crue, Poison etc. werden genoemd] draaide de hardrock de nek om. Ik vond dat vreselijk. Zeker als je bent opgegroeid met Deep Purple, Rainbow, Iron Maiden etc die toch een klasse beter/muzikaal niveau hoger zijn. Kiss is ook partyrock met hun slipjesjargon en titels als ‘Love Gun’, ‘Christine Sixteen’, maar toch van een andere klasse. Kiss vind ik trouwens erg goed.
Met de column reken ik ook definitief met een trauma af [zoals veel van mijn columns gebaseerd zijn op traumaverwerking]: de jaren 90. Ik had niets met grunge [Nirvana, Soundgarden, Pearl Jam, Alice In Chains], maar zeker niet met hun aanhangers. In mijn middelbare schooltijd waren veelal afgrijselijke eikels. Ik kon grunge lange tijd de muziek niet loskoppelen van hun. Weet je…de Eurodance kon ik ook schieten, maar daar heb ik in z’n geheel geen moeite mee. Die liefhebbers waren in mijn tijd leuke types. Grunge was voor mij lange tijd verbonden aan pseudo-intellectuele houthakkershemden die ‘anti-commercieel’ waren. Ja…ja…ja… Gelukkig kan ik het nu relativeren. Heeft wel lang geduurd, maar dat komt ook omdat de Nederlandse muziekmedia [vooral OOR] nog steeds liever een indie-act op de cover plaatst, dan bijvoorbeeld Porcupine Tree. Nederland kwam de grunge [dat net zo goed onderdeel is van de indie-scene] nooit te boven. Postpunk [ook indie] en zo…daar lopen ze hier weg mee. Terwijl die muziek net zo goed duizend in dozijn is als onze progrock.
Zoals ik in de column schreef: de rockrevolte was nodig. Ik begreep ‘het nieuwe, pure rockgeluid’ afkomstig uit Seattle als reactie op de machinale jaren 80. De punk zorgde er in de jaren 70 ook voor dat progrock even op de plaatst werd gezet. Maar waarom moest het in de jaren 90 zo agressief?
Alle goeds,
Michel
Ha Michel.
Die grunge heeft mij nooit aangesproken, net als post rock klinkt het vaak veel teveel hetzelfde, die gitaar riffs, die zang partijen, allemaal in dezelfde sfeer, grunge depri-agressief en postrock melancholiek-hypnotiserend. Tja, en dan die muziekbladen, in Engeland zijn ze net als in Nederland, ze hebben hun lieverdjes, die krijgen vaak de voorkeur boven bands die kwalitatief beter of meer interessant zijn. Mooi slotakkord trouwens in je reactie hierboven. Hoi, Erik.
Hallo Erik,
Bedankt voor je toestemming.
Post-rock…ook zoiets. Daar lopen ze hier in Nederland weg mee [Oor en Heaven vooral]. Hoewel ik de vroege postrockalbums [bestond die term toen eigenlijk al?] van Talk Talk: ‘The Spirit Of Eden’ en ‘Laughing Stock’ erg goed vind. De eerste twee van Sigur Ros ook, maar dan vind ik het ook goed geweest.
Ik vind ze juist in Engeland minder eenkennig. Ik koop heel vaak Engelse muziekbladen met veel artikelen over prog/hardrock. Elke twee maanden verschijnt er ook altijd wel een leuke special over één naam of genre. Ook Duitse muziekbladen hebben dat. Hoef je in Nederland niet te verwachten. Tenzij het Bruce Springsteen betreft. Hier heeft bijna elke bekende kop inmiddels wel boek over Springsteen geschreven. Pfffff. Word ik doodmoe van.
Ik zeg maar zo: hoeveel progrockbands die allemaal hetzelfde klinken bestaan er? Miljoenen. Hoeveel post-punk, indie-bandjes, punkbandjes of singer/songwriters die hetzelfde klinken zijn er? Ook miljoenen. Dan begrijp ik [nog steeds] niet waarom over prog zo moeilijk wordt gedaan met als voornaamste bezwaar: “Het klinkt allemaal hetzelfde.”
Muziek grijpt je op grijpt je niet. Soms moet je ook groeien in bepaalde muziek. Als iemand mij op 20-jarige leeftijd had verteld dat ik rond mijn 48e een uitgebreide jazzrockcollectie zou hebben, had ik ‘m voor gek verklaard. Nu heb ik enorm veel van dat soort muziek.
Alle goeds,
Michel
Wow je hebt Me gewoon in je column geplaatst papa😱 ik ben vereer, maar over wat ik zing ik helemaal niet waar ik heb het maar 1 of 2 keer gezongen niet zo overdrijven