IN DE RUBRIEK ‘LIJFPLAAT’ BESCHRIJFT EEN MUSICOPHILIA-SCRIBENT EEN ALBUMPAREL WAARAAN HIJ MET ZIEL EN ZALIGHEID IS VERKNOCHT. DE ALBUMKEUZE IS VOORBEHOUDEN AAN EEN BELANGRIJK CRITERIUM: OVER HET ALBUM WERDEN NIET AL HONDERDEN ARTIKELEN GESCHREVEN, WANT MUSICOPHILA KIEST NU EENMAAL NIET GRAAG VOOR HET GANGBARE.
VOOR GUIDO KEMPEN WAS DE MUZIEKWERELD NIET MEER HETZELFDE NA SUPERTRAMP’S ‘CRIME OF THE CENTURY’. HIJ SCHREEF EEN FRAAI EERBETOON OVER EEN ALBUM DAT DE PROGLIEFHEBBERS IN TWEE KAMPEN VERDEELD.
Voor de één is ‘Crime Of The Century’ een progalbum, voor de ander juist niet. Voor mij was het een soort entreeticket in de progmuziek. Hoewel het album in 1974 verscheen, kwam ik er in de zomer van 1976 pas mee in aanraking. Die zomer waren twee jongens uit de buurt alleen thuis [ouders op vakantie] en was er enkele weken ‘open huis’. Tijdens deze ‘open huis dagen” kwam ik aanraking met albums van o.a. Pink Floyd, Black Sabbath, Jethro Tull, Led Zeppelin en Supertramp. Plaatwerk dat mij in de juiste muzikale vorm kneedde.
De mondharmonica-intro van openingsnummer, ‘School’ greep me direct bij de kladden en toen op 03:13min. het karakteristieke geluid van de Wurlitzer-piano de overhand nam, was ik compleet verkocht. Zo’n typisch kippenvelmoment wanneer je de eerste keer een geweldig muziekstuk hoort. Dat vergeet je nooit.
Deze Wurlitzer 200A-piano neemt op het album een prominente rol in. In vrijwel elk nummer komt het instrument voorbij. Rodger Hodgson zegt hierover in een interview voor Undiscovermusic.com:
“Inspiration has come to me in many different ways. The inspiration for ‘Dreamer’ was born out of excitement and just erupted out of me. I managed to get my hands on a Wurlitzer Piano, and I took it down to my mother’s house. It was the first time being alone with one, and when I started playing it, the song just exploded out of me.”
In die tijd interesseerde mij teksten helemaal niet. Het titelnummer ‘Crime Of The Century’ is het meest bepalende nummer, omdat het voor een groot gedeelte instrumentaal is en saxofoon en piano de een hoofdrol opeisen. Het nummer eindigt met een lange fade-out waarin de mondharmonica van ‘School’ terugkeert. Daarmee is de cirkel rond.
Naarmate ik vaker naar het album luisterde, verdiepte ik me ook in de teksten. Vooral ‘Rudy‘ [“Rudy is on a train to nowhere“] en ‘Hide In Your Shell’ bevatten woorden die mij als puber aan het denken zetten. Later bleek dat de nummers de nodige tekstuele overeenstemmingen hadden. Met mij beschouwen veel mensen ‘Crime Of The Century’ dan ook als een conceptalbum. De heren van Supertramp spreken dit nog altijd tegen.
Er is duidelijk een rode draad, concept, te herkennen: krankzinnigheid. Dit blijkt uit de tekstuele inhoud van de diverse nummers:
*Paranoia: ‘School’ en ‘Bloody Well Right‘ gaan over de druk die het individu ervaart door school, media, politiek en directe omgeving,
*Geestesziekte: ‘Hide in you shell‘ en ‘Asylum’ gaan over individuen die de greep op de realiteit verliezen en hunkeren naar liefde, vertrouwen en respect.
*Teleurstellingen: ‘Dreamer‘ en ‘Rudy‘ gaan over personen die in een fantasiewereld leven, omdat ze niets anders hebben. Wanneer ze ontwaken uit fantasiewereld, merken ze dat er niets voor hun is en ze in het functioneren belemmerd worden.
* Zelfvernietiging: ‘If everyone Was Listening‘ en ‘Crime Of The Century‘ hebben als thema de zondeval van mensen die steeds dezelfde fouten maken en iemand anders de schuld geven. De klokkenluiders worden in deze malaise negeert.
Fotograaf Paul Wakefield ontwierp het markante artwork. Het was zijn eerste albumhoesklus. De handen die de spijlen omklemmen, zijn van Wakefield’ s tweelingbroer. De foto verwijst naar een regel uit het lied ‘Asylum‘: “When they haunt me and taunt me in my cage.” Op de achterzijde van de hoes staan de heren in hun ondergoed. Deze foto was bedoeld voor de binnenkant van een klaphoes [gatefold], maar belandde daar uiteindelijk niet.
In de daarop volgende jaren was ik een hardcore Supertramp-fan. Ik liep op school met een grootte button rond en droeg een Supertramp sjaal. ‘Crime Of The Century vormde met de albums ‘Crisis?, What Crisis?’ en ‘Even In The Quietest Moments’ de heilige drie-eenheid. ‘Fool`s Overture‘ van ‘Even In The…’ ligt in het verlengde van het titelnummer ‘Crime Of The Century‘ en ‘Just A Normal Day‘ van ‘Crisis? What…?’ ligt in het verlengde van ‘Rudy‘.
Toen Supertramp in 1979 commercieel doorbraak met ‘Breakfast In America’ haakte ik langzaam af. Alles waarmee de band daarna kwam, mag je wat mij betreft vergeten. Hoewel op ‘Famous Last Words’ uit 1983 een aantal sterke nummers bevat. Bijvoorbeeld ‘Don’t Leave Me Now‘ dat stilistisch aanschurkt tegen het nummer ‘Crime of The Century‘. Na dit album verliet toetsenist, gitarist, tekstschrijver en medeoprichter Rodger Hodgson de groep en verviel Supertramp tot een soort B-band.
In 2012 ontmoette ik Supertramp-saxofonist John Helliwell [helaas geen foto met mijn held] in Horst tijdens zijn optreden met Egbert Derix.
Omdat ik een lp-hoes te opzichtig vond om te laten signeren, had ik het CD-hoesje van het ‘Crisis…What Crisis?’ meegenomen. Lachend sprak hij de legendarische woorden: “That’s an old one. Isn’t it?”
Guido Kempen
