FUCK DE GUILTY PLEASURE!

Als er iets is waardoor mijn venijnmeter door het plafond schiet, is het wel het begrip ‘guilty pleasure’. Tegenwoordig kom je het in elk muziekblad tegen. Niet alleen in OOR. Alsof het een erkend cultuurbegrip is. Ter verduidelijking: een guilty pleasure is iets waarnaar je verlangt, maar waarvan je weet dat het slecht is. Iets dat je eigenlijk niet mag doen, maar waar je uitzonderlijke wijs toch aan toegeeft.

Maar wat dat slechte nu eigenlijk is en wie bepaalt wat je wel/niet mag doen, weet niemand.

Het begrip bestaat al langer, maar werd gepopulariseerd door de cultuurkathedraal ‘De Wereld Draait Door’ waar kletspaus Mathijs met zijn apostelen Leo, Nico en een ja-knikkende tafelgast de t.v.-kijker bevoogde in het evangelie van goede muzieksmaak. Een evangelie gebaseerd op wat vooral hunzelf erg goed vonden. Het programma is al een tijdlang van de buis, maar de zelfmoord van Hitler bracht ook geen eind aan rechts-extremisme. Guitly pleasure heeft zich diep in het moderne cultuurbewustzijn gevreten.

Degene die het begrip in de mond neemt, al dan niet met betrekking op zichzelf, worstelt met superioriteitsgevoelens. Hij/zij is zich bewust van zijn goede smaak en doet alles om het zo te houden. Zeker voor de buitenwereld, want één kleine misstap en je reputatie is, zoals ze dat zeggen, naar de klote. Egocentrisme 2.0.

Ik heb moeite met zulke figuren, maar tegelijkertijd vind ik ze zielig. Wanneer ik bij iemand die verzot is op Frank Zappa, This Mortal Coil, The Mars Volta, Tame Impala en Peter Gabriel een album van Snollebollekes zou vinden, zou me dat zeker verbazen. Meer ook niet. Wie ben ik om ‘m ter verantwoording te roepen? Als het een softie is die met gebogen hoofd en trillend stemgeluid bekent ‘dat hij dit best leuk vindt‘ ontvangt hij een schouderklop dat het o.k. is. Want hij wil zo graag, maar durft niet omwille van vrees om uit de ‘club’ te worden gekieperd.

Het wordt tijd dat ‘ie eens naar een andere ‘club’ gaat zoeken.

Maar de autoritaire ego-snob die de Snollebollekes stiekem tussen zijn sokken bewaart, krijgt een klap voor z’n kanis. En terwijl ‘ie daar nog van bijkomt, trek ik de vergelijking met een priester die kuisheid en gehoorzaamheid predikt, maar ’s avonds met de Penthouse op schoot met zichzelf speelt. Ja, ook diegene is best zielig, maar met hypocrieten veeg ik de vloer aan!

Ik zal niet ontkennen dat er ook in de muziek sprake is van hoge en lage kunst. Als het repertoire van Peter Gabriel staat voor Michelangelo’s ‘De Schepping’ staat Snollebollekes voor ‘Het huilende Zigeunerjongetje’ van Bragolin. Maar dat mag nooit bepalend zijn voor wat iemand mooi, leuk, en aantrekkelijk vindt of mag vinden. Het gaat mis als hoge kunst invloed heeft op het ego en dat aanzet tot neerkijken, neersabelen, uitsluiten, bepalen en bevoogden. En dit alles doet zich onder muziekliefhebbers en critici te vaak voor. Ik heb daar, in tegenstelling tot vroeger, geen last van. Wie het niet kon hebben dat ABBA, Jewel, Rick Astley, Donna Summer en The Buggles bij mij in dezelfde kast staan als Deep Purple. Porcupine Tree, Al DiMeola, Pink Floyd en Jan Akkerman hoefde nooit meer bij me aan te bellen. Ik zeg maar zo: ‘genieten en laten genieten’ en laat iedereen in zijn waarde. Deze oeroude wijsheid is nog lang niet passé.

Wat zou het toch mooi zijn guilty pleasure uit het taalgebruik zou verdwijnen en het over twintig jaar niet meer bestond. Geen zonde als muziekfanaten en critici daar eens over zouden nadenken.

Michel Scheijen