Horstenaar Hans Lenssen maakt al zijn hele leven muziek. Bij voorkeur eigen werk. Hij zat als drummer in talloze bands waar hij betrokken was in het schrijfproces. Toen kwam de tijd dat het componeren meer aantrok dan het spelen. Vier jaar geleden besloot hij gehoor te geven aan de ambitie die hij sinds de pubertijd koesterde: het schrijven van een rockopera. Nog voordat de officiële opnames van start gingen, kwam het aanbod van een theateruitvoering van ‘Eve-Storm Is Coming’. Een rockopera met een eigentijds thema. Hans Lenssen heeft wat moois in handen en verbazing overvalt hem nog steeds wanneer hij in zijn thuisstudio vertelt over zijn werk.
Hoe ontstond het idee voor een rockopera?
“Dat begon toen ik een jaar of zestien was. Albums als ‘The Wall’ van Pink Floyd, ‘Tommy’ en ‘Quadrophenia’ van The Who waren enorme inspiratiebronnen. Dat wilde ik ook. Al met al duurde het veertig jaar voordat ik eindelijk de daad bij het woord voegde. Door de jaren heen heb ik me toegelegd op andere instrumenten als alleen het drumstel. Voor het schrijven en het opnamen van demo’s is het handig als je meerder disciplines beheerst.”
Ben je een theoretische of praktische muzikant? Daarmee bedoel ik of je zoiets als het notenschrift beheerst.
“Ik ben volkomen autodidact. Ik beheers nauwelijks het notenschrift, laat staan dat ik het kan lezen. Op de MAVO leerde ik blokfluit spelen, maar die kennis is weg.”
Het lijkt me lastig om een episch muziekstuk te schrijven zonder theoretisch kennis.
“Wat mij betreft hoe je geen raketgeleerde te zijn om een vuurpijl te kunnen afsteken. Dat klinkt heel zwart/wit, maar theoretische kennis is niet per se nodig om gevoel te kunnen overdragen. Natuurlijk kan ik mijn werk niet vertalen naar notenschrift zodat iemand anders het kan spelen. Ik erken dat ik daar vaak tegenaan liep. Dat ik bij wijze van spreken met handen en voeten duidelijk maakte hoe een stuk gespeeld moest worden. Best omslachtig, maar het kwam uiteindelijk goed. Voor het schrijfproces vind ik het zalig om puur op gevoel te spelen in plaats vanuit een theoretische basis. Maar nogmaals: dat is mijn overtuiging. Ik ken de andere kant niet.”
Wat is er zo speciaal aan een rockopera?
“Het is voor mij het scharnier om sfeer in muziek om te zetten. Tekst en muziek vertellen in weinig woorden een verhaal. In een rockopera volstaan soms twee woorden voor een complete zin. Ik houd ook van conceptalbums waarin de nummers een verbintenis hebben door één of meerdere thema’s. Ik interpreteer een rockopera als het verlengde van een conceptalbum.”
Ben je iemand die houdt van verhalen?
“Absoluut! Dat is eigenlijk een randvoorwaarde als je aan een rockopera begint. Dan kun je niet aankomen met een flut verhaal. Het moet groot zijn, zeg maar gerust: megalomaan. ‘Eve’ gaat over een gezin, een dictator, de toekomst en het eind van de wereld. Er zit heel wat in.”
Heeft ‘Eve’ een eigentijds element?
“Het draait om kunstmatige intelligentie, eigentijdser is onmogelijk. De hedendaagse toepassing van elektronica die zowel voor ons gemak zorgt maar tevens een bedreiging vormt, is de rode draad van het verhaal. We zijn in bijna alles wat we doen afhankelijk van digitale technologie. En dat is nog maar het begin. Waar moet dit heen? Ik begrijp ook niet dat een overheid onze afhankelijkheid van zo’n kwetsbaar systeem toestaat. Daarnaast wordt er in het verhaal een nieuwe religie geschapen met een nieuwe God. Als ‘Eve’ juist wordt geïnterpreteerd, valt er een hoop te ontdekken. Ik hoop dat de luisteraar dat meekrijgt. Dat de overdracht plaatsvindt.”
Hoe en wanneer begon je aan ‘Eve’?
“Vier jaar geleden maakte ik het nummer ‘Flush’ dat een bepaald thema had. Rondom dat thema ben ik verder gaan schrijven. Niet met het idee om een rockopera te schrijven, maar er kwam steeds meer een kop en staart aan het verhaal.”
Heeft de gunstige markt voor rockopera’s je gemotiveerd? Denk aan het succeswerk van Ayreon.
“Nee. Ik wist niet eens dat zoiets als Ayreon bestond totdat ik mijn werk had afgerond. Eerlijk gezegd ook maar goed, want ik wilde het ‘klink als’ voorkomen wat overigens onbegonnen werk is. Onbewust neem je altijd iets mee. Aan het begin van ‘Eve’ hoorde je een baby. Toen ik onlangs nog eens naar ‘The Wall’ luisterde, bleek dat je daar aan het begin ook een baby hoort. Die baby heb ik uiteindelijk verwijderd. Na het afronden van het schrijfproces, heb ik me in Ayreon verdiept. Het viel op dat Anneke van Giersbergen vaak aan zulke projecten meedeed. Helaas kwam het niet tot een samenwerking, omdat ze gelieerd is aan Ayreon en daar blijft het bij. Ik begrijp haar keuze.”
Maar ‘klinken als’ is niet meteen een zonde.
“Nee, maar het is voor mensen wel verleidelijk om te zeggen ‘dat klinkt als…’. Toen ik een vriend de demo’s liet horen, kwam hij voortdurend met die associatie. Er bestaat een marge tussen klinken als en jatwerk. Je ontkomt nooit aan je inspiratiebronnen. Hoeveel composities zijn niet ontleend aan ‘Canon In D-Major’ van Pachelbel? Is dat ook allemaal jatwerk?!”
Hoe verzamel je de geschikte musici voor zo’n project?
“Daar was ik wel even mee bezig. In het begin had ik geen idee hoe ik dat moest aanpakken. Eén van de eersten die ik de opnames liet luisteren, was Egbert Derix. Zijn enthousiasme gaf me een zekerheidsgevoel. Ik had toen nog het plan om het groots aan te pakken. Om grote musici te vragen. Egbert heeft namelijk zo zijn connecties, maar dan zou het een onbetaalbaar project worden. Ik realiseerde me dat ik genoeg uitstekende musici ken. Mensen waar ik zelf mee speel en die eigenlijk net zo goed zijn. Ik kan wel grootheden benaderen, maar dan is het nog maar de vraag of het enig verschil maakt. Laat staan meerwaarde. Egbert bood aan om in zijn contacten te zoeken als er hier of daar wat zang of instrumentale partijen overblijven. Een gastoptreden van een beroemd iemand geeft net dat beetje extra. Op dit moment weet ik niet of dat nodig is. We zullen zien.”
In welke studio werden de opnames gedaan?
“Hier in Horst in de Toneshed Studio. Dankzij de jongens met wie ik muziek maak, kwam ik daar terecht. De studio is geschikt voor hardrock- en metalopnames met dat frisse, punchy geluid. Precies wat ik zocht. Ik wist niet eens dat die studio er was. En ook nog eens zo dichtbij. Het is net als op vakantie in eigen land: waarom ver weg om het goed te hebben?”
‘Eve’ verschijnt op cd?
“De cd-opnames zijn zo goed als afgerond. Helaas kan ik nog niet bekendmaken welke platenmaatschappij het wordt. Interesse is er wel, maar de onderhandelingen lopen nog. Vooraf aan de theateruitvoering in oktober wil ik in elk geval iets tastbaars aanbieden. Dat men hoort wat er op de planken komt. Vanwege de toevoeging van strijk- en blazerarrangementen verschilt de theateropvoering uiteraard van de rockversie. De CD is essentieel voor de beeldvorming.”
Hoe ontstond het idee van een theateruitvoering?
“Dat ging eigenlijk buiten mij om. Egbert Derix zit in mijn luisterpanel en was heel enthousiast. Hij kwam in contact met zijn oud-collega Ralf Jacobs die naast muziekleraar ook eventmanager is voor SCHUNK Muziek & Dans. Vanwege een rechtenkwestie liep de geplande uitvoering van het rockmusical ‘Turks Fruit’ op niets uit en Ralf zocht een alternatief. Egbert vertelde hem over ‘Eve’ en toen Ralf mijn demo’s hoorde was hij verkocht. Het lukte hem om het bestuur van Schunck Muziek & Dans te overtuigen en zo is het balletje gaan rollen.”
Hoe vaak wordt ‘Eve’ uitgevoerd?
“Het enthousiasme was zo groot dat men zelfs nadacht over een tournee door het grensgebied Duitsland-België. Maar het financiële risico voor de organisatie is echter veel te groot. ‘Eve’ wordt twee keer opgevoerd. Op 8 oktober in Heerlen en op 10 oktober in Venray. Dat is al eentje meer, want andere uitvoeringen waren eenmalig.”
Ben je betrokken bij de theateruitvoering?
“Ja, vanwege het theateraspect. De Rotterdamse regisseuse benaderde mij om gezamenlijk het stuk te vertalen naar theater. Zo word ik erkend als geestelijk vader. Best een fijn gevoel!”
Hoe zit het met de rockuitvoering? Is die nog ergens te zien?
“Dat ben ik van plan om met mijn eigen muzikanten te doen. Het onlangs verbouwde Gasthôes in Horst heeft belangstelling. De capaciteit is 350 personen zittend of 800 personen staand. Ik neig uiteraard naar 800. Dit keer verstop ik me niet achter het drumstel en sta zingend met gitaar op het podium.”
Ik kan me voorstellen dat er met het project het nodige geld gemoeid is. Hoe houd je de aasgieren en profiteurs op afstand?
“Aasgieren? Dat is een goeie! Die wereld kan tricky zijn. Daarin heb je gelijk. Ik ben gewoon uitgegaan van het vertrouwen in mensen. Met de man van de platenmaatschappij had ik een goed gesprek. Natuurlijk liet ik dingen screenen op rechtsgeldigheid en het zag er allemaal prima uit. Egbert werkt nauw samen met Schunk Zang & Dans en dan zit het sowieso wel goed. Bovendien heb ik de rechten gedeponeerd bij Buma.”
Heb je er vertrouwen in dat het een succes wordt?
“De eerste signalen van succes zijn er, omdat mensen naar mij komen om er ruchtbaarheid aan te geven. Eerst dagblad De Limburger, daarna locale nieuwsblaadjes, en nu jij. Ha!Ha! Ik hoop dat die aandacht blijft. Ik vermoed dat het een succes wordt en wanneer niet…dan heb ik het in ieder geval geprobeerd.”
Michel Scheijen
