‘A SECRET WISH’-DE EENMALIGE GLORIE VAN ABBA FROM HELL

HET DEBUUTALBUM ‘A SECRET WISH’ VAN HET DUITSE PROPAGANDA VALT REGELMATIG BUITEN HET RIJTJE VAN ALBUMPARELS UIT DE JAREN ’80. DE VERKLARING IS VRIJ EENVOUDIG: PROPAGANDA’S ROEM WAS TE KORTSTONDIG OM TE BEKLIJVEN. TUSSEN DE BAND EN HET PRESTIGEUZE ZTT-LABEL VAN TREVOR HORN ROMMELDE HET AL VOORDAT HET ALBUM IN DE WINKELS BELANDDE. ‘A SECRET WISH’ IS QUA MUZIEK, TEKSTEN EN VORMGEVING EXEMPLARISCH VOOR DE NEW WAVE VAN DE JAREN ’80 EN GEEFT TEGELIJK DE TRENDSETTING EN PRODUCTIEMAATSTAF VAN ZTT WEER. MUSICOPHILIA VERTELT HET VERHAAL ACHTER EEN VERGETEN ALBUM DAT SAMENVALT MET DE ILLUSIE VAN SUCCES.

Bandvorming en ZTT

Propaganda wordt in 1982 in Düsseldorf opgericht door de toetsenist Ralf Dörper. Dörper heeft een verleden bij de industrialband Die Krupps die met ‘Stahlwerksinfonie’ en ‘Volle Kraft Voraus’ twee succesvolle albums afleverden. In de Düsseldorfse kunstscene ontmoet hij toetsenist Andreas Thein. Het duo maakt enkele demo’s en rekruteert Susanne Freytag van de locale new wave-band The Toppolino’s als zangeres. Snel trekt men de conclusie dat Freytag beter geschikt is voor spraakgezang en wordt haar vriendin Claudia Brücken [eveneens The Toppolino’s] ingelijfd als leadzangeres. Propaganda is een feit.

Ondertussen maakt Dörper kennis met Michael Mertens die slagwerk en percussie studeert aan het conservatorium van Düsseldorf. Als niet-officieel bandlid helpt Mertens om enkele demo’s met zijn percussie te pimpen. Eén van die demo’s heet ‘Dr. Mabuse’. In 1983 belandt deze demo via NME-journalist Chris Bohn bij zijn collega Paul Morley die van plan is om met sterproducer Trevor Horn een platenlabel en productiefirma op poten te zetten: ZTT Records. Morley vliegt naar Düsseldorf voor onderhandelingen en in niet veel later tekent Propaganda een platencontract.

‘Dr. Mabuse’

In 1984 verschijnt de eerste single ‘Dr. Mabuse’, geproduceerd door Trevor Horn. Voor opnames worden kosten, moeite, noch techniek gespaard. Fotograaf Anton Corbijn maakt met zijn zwart/wit-formule een esthetisch verantwoorde videoclip [zijn eerste] die aansluit op de Faustiaanse achtergrond van de titelfiguur. ‘Dr. Mabuse’ wordt een succes, maar al snel komt het tot conflicten. ZTT vindt Corbijns video ongeschikt voor marketing en claimt, tot ontsteltenis van Morley die Corbijn benaderde, een nieuwe clip volgens het bonte MTV-protocol. Na de opnames wordt Andreas Thein vanwege muzikale meningsverschillen ontslagen en vervangen door Michael Mertens. In 2013 overlijdt Thein op 59-jarig leeftijd aan kanker.

Zwijgen is goud

Tot grote teleurstelling van de band is Trevor Horn niet van plan om zich volledig te focussen op Propaganda. Hij verzuipt in het productiewerk en ziet meer uitdaging [lees: winst] in het hysterische nichtencircus Frankie Goes To Hollywood. De opnames en productie van het debuutalbum draagt hij over aan zijn maatje Stephen Lipson. Horn bekleedt de rol van adviseur.

Vanwege allerlei interrupties duren de opnames erg lang. De gefrustreerde bandleden pendelen voortdurend tussen Düsseldorf en Londen. Claudia Brücken reist niet altijd mee. Ze heeft inmiddels een relatie met Paul Morley.  

De opnames vinden plaats in de Londense Swarm Studios waarin tevens het ZTT-kantoor is gevestigd. Naast de technische geavanceerde apparatuur [Fairlight CMI, PPG Wave System, Emulator, Synclavier II] wordt de studio op uitnodiging van Horn druk bezocht door topmusici. Tegen beter weten in zwijgt Propaganda over hun onvrede en zien liever hoe Steve Howe, Ian Mosley, David Sylvian, en Glenn Gregory bijdrages leveren [al dan niet gesampled] aan hun debuutalbum. Stewart Copeland levert de drumtracks voor ‘Duel’ die Lipson met sampletechniek tracht te vervormen. Maar een stokdove ontwaart nog het karakteristieke spel van deze meesterdrummer. De moderne componist David Bedford arrangeert de strijkerspartij voor ‘Dr. Mabuse’ dat speciaal voor het album wordt opgerekt tot een minisymfonie van tien minuten.

‘A Secret Wish’

Na de hitsingles ‘P:Machinery’ en ‘Duel’ ziet in juli 1985 ‘A Secret Wish’ eindelijk het levenslicht. Wie de twee aperitiefjes buiten beschouwing laat, hoort dat Propaganda klinkt als een ambitieuze albumband. ‘A Secret Wish’ is een magistraal exposé van moderne synthesizer- sampletechniek uitgewerkt in aanstekelijke popsongs en artistieke, sterk ritmische experimenten die symbool staan voor machinefetisjisme.

Het openingsnummer ‘A Dream Within A Dream’ is een sfeerrijke, bombastische bewerking van het gelijknamige Edgar Allen Poe-gedicht uit 1849. Susanne Freytag draagt het op een theatrale wijze voor zoals de schrijver het zich wellicht had gewenst.

De thema’s angst, verwarring, isolationisme, en desolaatheid van de opener keren terug in de titels ‘The Murder Of Love’, ‘Frozen Faces’ en ‘Sorry For Laughing’. De single ‘P:Machinery’ beschrijft de machinefobie zoals te zien in de expressionistische Fritz Lang-film ‘Metropolis’ uit 1927. En laat Fritz Lang nu juist de regisseur zijn die de eerste keer de demonische ‘Dr. Mabuse’ op het witte doek bracht. De XL-versie van Propaganda’s debuutsingle sluit ‘A Secret Wish’ op dezelfde apocalyptische manier af zoals het begon. De cirkel is rond.

De creatieve Paul Morley [inmiddels getrouwd met Brücken] is verantwoordelijk voor de marketing en het artwork van ‘A Secret Wish’. Hij kiest een vorm waarin zowel muziek/tekst als het fancy ZTT-imago samensmelt met de heersende new wave-stroming. Naast de typische zwart/wit bandfoto’s van Anton Corbijn [waar elke lach ontbreekt] bevat het artwork cryptische citaten van Edgar Allen Poe en de Poolse schrijver Franz Kafka. De steunkleur is grijs waardoor de bandnaam en het ZTT-logo fonkelen in wit schoonschrift. Voor het toonaangevende Time Out Magazine beschrijft Morley het nieuwe ZTT-product als ‘ABBA from hell’.

De bom barst

Na de release van ‘A Secret Wish’ begint het pas goed te rommelen. Ralf Dörper maakt als eerste bezwaar over het wurgcontract dat hij drie jaar geleden tekende en is het beu dat Trevor Horn eerst gouden bergen in het vooruitzicht stelt en vervolgens Propaganda op een zijspoor zet. Want heel veel moeite voor het promoten van ‘A Secret Wish’ doet ZTT niet. En waarom moest Claudia Brücken als een opgedirkte diva in de videoclips van ‘P:Machinery’ en ‘Duel’ opdraven? Dat komt niet overeen met ‘ABBA from hell’. De boomlange toetsenist krijgt argwaan.

Na enkele televisieoptredens keert hij terug naar Düsseldorf met de ‘Outside World Tour’ in het vooruitzicht. Bassist Derek Forbes en drummer Brian McGee [beiden ex-Simple Minds] versterken de band tijdens de tournee. Dörper keert later terug om aan de contractuele verplichtingen te voldoen. De optredens zijn een combi van studiotapes en livemuziek met Brücken en Freytag als twee houten gezusters die op de maat van de muziek van voor naar achter lopen. Check Youtube voor wie wil lachen.

Tijdens de concertreeks door Italië barst de bom als ZTT zomaar een remixalbum op de markt brengt met de titel ‘Wishfull Thinking’ en blijkt dat Claudia Brücken een solocontract heeft getekend. Een plan dat al met Paul Morley werd bekokstoofd voordat ‘A Secret Wish’ in de winkels lag. Voor Dörper, Freytag en Mertens is de maat vol. Na de tournee verlaten ze met slaande deuren ZTT.

Propaganda is voorbij…tijdelijk.  

1 2 3 4

Na een lange juridische strijd wordt het contract tussen Propaganda en ZTT ontbonden. Ralf Dörper is inmiddels terug bij Die Krupps en Suzanne Freytag houdt zich weer bezig met haar oorspronkelijke beroep: goudsmid. Claudia Brücken heeft een solocarrière en duikt daarnaast op in diverse projecten. Alleen Michael Mertens ziet wel wat in een wedergeboorte van Propaganda.

Eind jaren ’80 tekent hij een contract bij Virgin en vormt met Forbes, McGee en de bloedmooie Betsy Miller als zangeres het nieuwe Propaganda waarvan in mei 1990 het album ‘1 2 3 4’ verschijnt. De gastmuzikanten zijn wederom niet de minsten: David Gilmour, Pino Palladino, Mel Collins en David Patton. Howard Jones schrijft aan enkele nummers mee en Dörper en Freytag leveren incidentele bijdragen. De productie is in handen van Ian Stanley en Chris Hughes. Befaamd vanwege hun productie van ‘Songs From The Big Chair’ van Tears For Fears.

Ondanks de investeringen flopt het album als een baksteen. De singles ‘Heaven Give Me Words’, ‘Your Wildlife en ‘Only One Word’ bungelen overal onderaan de hitparade. ‘1 2 3 4’ heeft het typische soft-pop geluid van begin jaren ’90 dat voor nieuwkomer Lisa Stansfield wel werkt, maar voor Propaganda blijkbaar niet.

De teleurstellende verkoopcijfers laten een promotietournee in het water vallen en zo komt er definitief een eind aan de carrière van Propaganda.

Releases

Van ‘A Secret Wish’ zijn heel wat edities in omloop. Wat volgt zijn de belangrijkste op basis van mix en tracklist.

De eerste CD-uitgave van 1985 verschilt van het oorspronkelijke vinyl uit hetzelfde jaar vanwege de bonustrack ‘Jewel’ [een ruwere versie van ‘Duel’],  langere versies van ‘A Dream Within A Dream’ en ‘Duel’, en een remix van ‘Dr. Mabuse’.

Deze CD-versie verschijnt in 2000 als heruitgave op Repertoire Records dat destijds van heel wat ZTT-titels de rechten beheert. Drie jaar later wordt aan deze uitgave een DVD met videoclips toegevoegd.

In 2010 komt Salvo/ZTT met een deluxe edition bestaande uit één disc met oorspronkelijke LP en CD-mix en een tweede met B-kanten, resttitels en remixmateriaal. Het uitgebreide boekje geeft tekst en uitleg achter over het waarom van de uitgave. Van alle uitgaven is dit de meest complete.

BMG brengt in samenwerking met ZTT in 2018 alweer een heruitgave van ‘A Secret Wish’ op de markt die muzikaal niets toevoegt. Omdat Brücken in datzelfde jaar een plaat uitbrengt met ex-TD’er Jerome Froese, is het niets meer dan een ludieke actie.

Michel Scheijen