Op 08 Mei is het exact twintig jaar geleden het King Crimson-album ‘The ConstruKction Of Light’ verscheen. Het eerste King Crimson-album van het nieuwe millennium. Anders dan de titel suggereert is ‘The ConstruKction Of Light’ geen lichtbaken in het oeuvre van deze überprogrockband. Het is een stap terug op de roltrap richting eeuwige progressie die Robert Fripp sinds 1969 draaiende houdt. Een eerbetoon aan een matig tussendoortje waaraan de schrijver van dit artikel mooie herinneringen heeft.
De ConstruKctieve Beschouwing
Na het fantastische album ‘Thrak’ uit 1995 lag zelfs voor Robert Fripp de lat hoog voor het maken van een waardige opvolger. Op ‘Thrak’ werden in de vorm van een dubbel trio [twee bassisten, twee gitaristen, twee drummers] Beatle-achtige vocalen gekoppeld aan mathematische King Crimson-fratsen. Progressie met een grote P! Het sextet was op ‘The ConstruKction Of Light’ afgeslankt naar kwartet. Bassist Tony Levin en drummer Bill Bruford waren inmiddels opgestapt om uiteenlopende motieven. Buiten Fripp bestond de band nu uit zanger/gitarist Adrian Belew, bassist Trey Gunn en drummer Pat Mastelotto. Een samenstelling die op korte termijn door het leven ging als ProjecKt X [Fripp kickt nu eenmaal op verwarring zaaien]. Topproducer David Bottril, die een aanzienlijke invloed had op ‘Thrak’, hield zich met andere projecten bezig zodat de band koos voor een eigenhandige productie.
‘The ConstrucKtion Of Light’ is eigenlijk het slachtoffer van de superioriteit van zijn voorganger. ‘Thrak’ is een lekkernijenbuffet van hyperintelligente nummers uitgevoerd door een atletische ritmesectie die dingen deden die voorheen onmogelijk waren. Tel daar het gemis van David Bottril bij op en je hebt geen academische graad nodig om te concluderen waarom het nieuwe album tegenviel. Of anders gezegd: gewoontjes klonk, want zelfs een matige King Crimson-plaat kent meer inventiviteit, avontuur, en vakmanschap dan menig ander rockalbum.
Eén van de zwaktepunten op het album zijn de zuinig uitgewerkte ideeën. Er is geen nummer waarin Fripp zich zo heeft vastgebeten dat hij er nieuwe muzikale deuren mee opent. Bijvoorbeeld het duizelingwekkende gitaargetokkel zoals op het moeilijk mee te tikken eerste gedeelte van het titelnummer. Dat hebben we wel vaker gehoord. Het tweede gedeelte is een logisch vervolg met aardige zang, maar een climax laat op zich wachten. Een leuk initiatief is deel vier van ‘Larks Tongues In Aspic’. Een suite waarmee in 1973 werd gestart en dat in 1984 prompt twee vervolgen kreeg. Maar deel vier is wat veilig en biedt weinig nieuws. In de slotakkoord ‘Coda: I Have A Dream’ proef je nog een beetje van de eigenzinnige drang naar innovatie die King Crimson tot de beruchtste prockband aller tijden maakte. Dave Bottrill had dit alles het nodige zetje in de rug gegeven.
Een ander zwaktepunt is het vlakke productiegeluid. Op het livealbum ‘Heavy ConstruKcton’ zijn de ‘TCOL’-nummers meer dynamischer en vitaler. Leg de live-uitvoering van ‘ProzaKc Blues’ maar eens naast de studioversie. Adrian Belew klinkt dan veel minder als Ozzy Osbourne met een TIA. Die live-opnames moeten Fripp op het idee hebben gebracht om het album, waarover hij overigens ook niet tevreden was, in zijn totaliteit te herzien. Pat Mastelotto kreeg de kans om zijn niet al te best klinkende drumpartijen opnieuw in te spelen en de rest van de muziek onderging een nieuwe mix. Het resultaat van deze verversing is te horen op ‘The ReconstruKction Of Light’ uit 2019. Zo kreeg het album een tweede leven.
De ConstruKctieve Memoires
Van mei 2000 t/m oktober 2001 werkte ik als verkoopmedewerker op de cd-afdeling van de Saturn Markt in Aken. ‘The ConstruKction Of Light’ verscheen in mijn eerste werkweek. Alsof het zo had moeten zijn.
Tijdens het sollicitatiegesprek gaf Abteilungsleiter Herr G. de garantie dat elk willekeurige cd mocht worden beschallt. Dat had hij niet tegen de verkeerde gezegd. Ik viste een vers verpakt exemplaar uit de schappen en smeet het in de cd-speler. De aftrapper ‘ProzaKc Blues’ was nog geen anderhalve minuut onderweg toen de telefoon rinkelde en Herr G. me aan de andere kant van de lijn afkeurend toesprak: “Herr Scheijen, ich bitte Sie. Dass geht nun wirklich nicht!” Zijn garantie bleek een luchtkasteel.
Ik zou niet Michel Scheijen zijn wanneer ik niet mijn eigen plan trok. In de koopavonduren was onze chef nooit aanwezig. Dat waren de momenten waarop de wereld kennismaakte met de nieuwe King Crimson. Ik heb zelfs een aantal exemplaren verkocht. Eentje verkocht ik aan Dorga. Dorga was een Pool die als conciërge werkte op het Finanzambt in Aken. Een slungel van bijna twee meter met hetzelfde kapsel als Javier Bardem in de film ‘No Country For Old Men’. Het was een doodgoeie kerel die tien CD’s beluisterde, maar geen enkele kocht. Om die reden hadden collega’s een hekel aan ‘m. Ik niet.
Op een avond vroeg hij op z’n Pools-Duits: “Hey, du…Miekael…was ist dass für geile Mucke die ich da höre?” Toen ik hem het album liet zien, zei hij: “Kieng Krrriemson? Gibt es die noch? Dass ist ja so was wie zjessmusik. Vol cool! Die kauf ich!” In verkoopregistratiesysteem zag ik dat hij de daad bij het woord gevoegd had.
‘The ConstruKction Of Light’ was een tijdlang de dagelijkse therapie om te herstellen van twee albums die ik categoriseer onder haatplaten: ‘Clandestino’ van Mano Chao en ‘Tourist’ van St. Germain. Deze pseudo-intellectuele gedrochten werden meermaals per dag beschallt en de arrogante divisie van de Akense studentenscene kwam erop af als een zwerm bijen op een pot jam!
Ik luisterde naar het album op de ruim tien kilometer lange fietstocht richting thuis. Handig zo’n walkman! Het gejaagde stadscentrumverkeer stemde overeen met het hectische titelnummer. Als ik eenmaal het stadscentrum had doorstaan, scheurde ik onder het genot van ‘FraKctured’ over de kilometerslange Roermonder Strasse. Bij aanvang van ‘The World’s My Oyster Soup Kitchen Floor Wax Museum’ zag ik in de verte mijn flatje. Vanuit cryptisch perspectief best een toepasselijk titel.
Na twintig jaar heeft het album voor mij nog niets aan glans verloren. Ik vind elk King Crimson-album de moeite waard en ‘The ConstruKction Of Light’ is speciaal, omdat het zo heerlijk gewoon is. Zo gewoon als mensen. Het is wellicht het menselijkste King Crimson-album ooit.
Michel Scheijen
